İcra Dosyasının Tehiri İcra Üzerine Sunulan Teminat Mektubu Yoluyla Tahsili Halinde Makbuz ve Stopaj
1- İcra Dosyasının Teminat Mektubunun Paraya Çevrilmesi Yoluyla Tahsili
Bilindiği üzere, icra dosyası borçlusu tarafından, alacağa konu ilamın istinaf veya temyiz edilmesi halinde dosyaya bir teminat mektubu sunularak dosyada icrai işlem yapılması engellenir. Sunulan teminat mektubu karşı vekalet ücretini de içerir miktarda olmak zorundadır ki uygulamada da böyle düzenlenir. Aleyhe istinaf veya temyiz kararı üzerine teminat mektubunun paraya çevrilmesi suretiyle icra dosyasının tahsili halinde, avukata ödenmiş olan karşı vekalet ücreti makbuzunun nasıl düzenleneceği, makbuzun kime düzenleneceği gündeme gelebilir. Konuyla ilgili olarak, Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı 12.03.2021 tarihli ve 64597866-120[94]-4566 sayılı özelgesinde Banka’nın görüş talebi üzerine, teminat mektubu düzenlenirken karşı vekalet ücreti için tevkifat yapılamayacağını, tamamen ödenmesi gerektiğini ifade ederek:
“Bu hüküm ve açıklamalara göre, bankanız tarafından takip edilen davalarda kısmen dahi olsa aleyhinize verilen kararlarda, üst mahkemeye başvurulması esnasında tehir-i icra kararı alabilmek için bankanız tarafından depo edilen vekalet ücreti dahil borç tutarı için teminat verilmesi esnasında, nakden veya hesaben bir ödeme söz konusu olmadığından, bu aşamada, vekalet ücreti üzerinden tevkifat yapılması söz konusu değildir.”
2- Avukat Tarafından Düzenlenecek Makbuzda Stopaj Gösterilmemesi Gerektiği
27/5/2020 tarihli ve 31137 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 311 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin sekizinci bölümünde, konu ile ilgili olarak ayrıntılı düzenleme yapılmıştır. Anılan Tebliğin "Vekalet ücretlerinde vergi tevkifatı uygulaması" başlıklı 25. Maddesinin 6. Fıkrası şöyle düzenlenmiştir:
(6) İcra işleminin durdurulması için, ilama karşı istinaf veya temyiz yoluna başvuran borçlunun ilamın icrasını durdurabilmek için takip edilen vekalet ücreti dahil borç tutarı için teminat verildiği ve istinaf veya temyiz başvurusunun reddedilmesi üzerine teminata konu paranın alacaklının avukatına ödendiği durumlarda, vekalet ücretine ilişkin nakden veya hesaben ödemenin ne zaman gerçekleşeceği bilinemeyeceğinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacaktır. ... Bu durumlarda da serbest meslek erbabı olan avukat tarafından borçlu adına serbest meslek makbuzu düzenlenerek avukat tarafından elde edilen tevkifata konu olmayan vekalet ücreti, serbest meslek kazancına dahil edilerek ilgili geçici vergilendirme dönemleri ve yıllık gelir vergisi beyannamesiyle beyan edilecektir.
Sonuç Olarak
İlama veya hakem kararına dayalı kararların icrasını engellemek amacıyla dosyaya sunulan teminat mektubu banka tarafından düzenlenirken, karşı vekalet ücreti yönünden tevkifat yapılmayacaktır. Teminat mektubunun paraya çevrilmesi halinde gelir vergisi tevkifatı gündeme gelemeyecek olup, Avukat tarafından tahsil edilen karşı vekalet ücretine ilişkin makbuz stopajsız olarak borçlu adına düzenlenecektir. Aynı şekilde dosyanın üçüncü kişiler tarafından yapılan ödeme yoluyla tahsili veya üçüncü kişilerdeki hakların haczi yoluyla tahsili halinde de stopaj düzenlenmeden makbuz kesilmesi gerekir. Daha fazla bilgi için tıklayınız.
Av. Kadir Uyanık
Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Ticaret Hukuku alanında yüksek lisans eğitimi görmektedir. Çalışmalarını Ticaret Hukuku ve Şirketler Hukuku alanında yoğunlaştırmıştır.