Sigorta Tahkim Komisyonunda Davacı Vekalet Ücreti 1/5 Mi? Komisyon Mu Haklı Yargıtay Mı?

1- Sigorta Tahkim Komisyonunda Vekalet Ücreti

5684 Sayılı Sigortacılık Kanununun m.30/17 hükmü aynen şöyledir: “Talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine hükmolunacak vekalet ücreti, Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesinde belirlenen vekalet ücretinin beşte biridir.”

Düzenlemeye göre davacı tarafın talebinin bir kısmı veya tümü reddedilirse, reddedilen kısmın üzerinden karşı taraf (sigorta şirketi) vekili lehine hükmedilmesi gereken nispi vekalet ücretinin 1/5’ine hükmedilir. Düzenlemede, talebin kabul edilen kısmı üzerinden davacı lehine hükmedilecek vekalet ücretinin de 1/5 oranında hüküm altına alınması gerektiği anlamı çıkarılması imkansızdır.

Ne var ki Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin 16/13 fıkrası 19.01.2016 tarihinde değiştirilerek davası tamamen veya kısmen kabul edilen davacı taraf lehine de hükmedilmesi gereken vekalet ücretinin 1/5 oranında olması gerektiği düzenlenmiştir. Bu düzenlemenin Yönetmelik ile yapılması kanun – yönetmelik çatışmasını beraberinde getirmiş olmakla birlikte Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından farklı, Yargıtay tarafından farklı uygulanmaktadır.

2- Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti Kararlarına Göre Davacı Vekalet Ücreti

  • 15/09/2021 Tarih ve 2021/İHK-28774 Sayılı İtiraz Hakem Heyeti Kararı

Davalı sigorta şirketinin vekalet ücretine ilişkin itirazını değerlendirecek olursak; vekalet ücretinin belirlenmesi Avukatlık Kanunu m.169 ve 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu m.30/17 hükmü dikkate alınmak suretiyle belirlenir. 19.01.2016 tarih ve 29598 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Sigortacılıkta Tahkim Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik ile yönetmeliğin 16.maddesine eklenen bent (13) uyarınca avukatlık ücretinin takdirinde 21.12.2015 tarihinde 29569 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde belirlenen vekalet ücretine ilişkin yeni bir ölçü getirilmiştir. Ancak Avukatlık Kanununun 169.maddesindeki asgari sınırın altında vekalet ücreti taktir edilmesi bir başka yasa ile mümkün hale getirilebilir ise de Avukatlık Kanununda yer alan bu hüküm Yönetmelik ile değiştirilemez. Nitekim bu sonuç konu ile ilgili Anayasa m.124’de açıkça belirlenmiştir. Yargıtay ve Danıştay’ın istikrarlı uygulamalarına göre kanuna aykırı yönetmelikler yargı merciince iptal edilmemiş olsa bile uygulanamaz ve hüküm veren hakim veya Sigortacılık Kanunun 30/23 maddesi gereğince hakem tarafında da resen dikkate alınır. Bu nedenlerle davacı başvuru sahibi lehine tam bir vekalet ücretine hükmetmek gerekmiştir. Davalı sigorta şirketinin bu hususa ilişkin itirazı yerinde görülmemiştir.”

  • 09.2021 Tarih ve 2021/İHK-30430 Sayılı İtiraz Hakem Heyeti Kararı

“Sigorta Şirketi’nin vekalet ücretine ilişkin itirazlarına bakıldığında, Uyuşmazlık Hakem Heyeti, Başvuru Sahibi lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi üzerinden tam vekalet ücretine hükmetmiştir. Sigorta Şirketi, aleyhlerine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 1/5’i oranında vekalet ücreti hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek itirazda bulunmuştur.  Sig. K. m.30/17 hükmünde; “Talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine hükmolunacak vekalet ücreti, Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesinde belirlenen vekalet ücretinin beşte biridir.” denilmiştir. Anılan düzenleme 29.06.2012 tarihli, 28338 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan; 6327 sayılı “Bireysel Emeklilik Tasarruf Ve Yatırım Sistemi Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile getirilmiştir. İtiraz Sig. K. m.30/17 hükmünün yorumundan kaynaklanmaktadır. Nitekim yukarıda belirtildiği gibi anılan hükümde; “Talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine hükmolunacak vekalet ücreti, Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesinde belirlenen vekalet ücretinin beşte biridir.” denilmektedir. İşbu hüküm Uyuşmazlık Hakem Heyeti tarafından; başvuru sahibi taraf lehine hükmedilecek vekalet ücretinin tam oranında olacağı şeklinde yorumlanmıştır.  Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik’te de; “Tarafların avukat ile temsil edildiği hallerde, taraflar aleyhine hükmedilecek vekâlet ücreti, her iki taraf için de Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesinde yer alan asliye mahkemelerinde görülen işler için hesaplanan vekâlet ücretinin beşte biridir.” hükmüne yer verilmiştir. Ancak normlar hiyerarşisi kuralları gereğince yönetmelikten önce genel hüküm niteliğindeki Hukuk Muhakemeleri Kanunu (Sig. K. m.30/23 atfı nedeniyle) ile özel hüküm niteliğindeki Sig. K. m.30/17 hükmünün dikkate alınması gerekmektedir.”

3- Sigorta Tahkim Komisyonunda Davacı Vekalet Ücreti Yargıtay Kararları

  • Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 25.10.2021 tarihli, 2021/4670 E. - 2021/7389 K. sayılı kararı[1]

“Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakem Heyetince; 93.833,25 TL tazminatın davalıdan tahsiline ve kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına tam ve nispi olarak 10.256,66 TL vekalet ücreti hükmedilmiş, İtiraz Hakem Heyeti tarafından davalı vekilinin, kısmen kabulü ile 71.210,55 TL tazminatın davalıdan tahsiline ve kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına tam ve nispi olarak 8.183,16 TL vekalet ücretine hükmedilmiştir.

5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu 30/17 md. ve 19.01.2016 tarihli ve 29598 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 6. maddesi ile Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin 16. maddesinin 13. fıkrasına "(13) (Ek:RG-19/1/2016-29598) tarafların avukat ile temsil edildiği hallerde, taraflar aleyhine hükmedilecek vekâlet ücreti, her iki taraf için de Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesinde yer alan asliye mahkemelerinde görülen işler için hesaplanan vekâlet ücretinin beşte biridir." hükmü eklenmiştir.

İtiraz Hakem Heyetince verilen kararda davacı lehine hükmedilecek vekalet ücreti için Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin 16/13 maddesinin uygulanması gerektiği göz önüne alınarak AAÜT'nin 17. maddesi gereğince hesaplanan vekalet ücretinin 1/5'i oranında vekalet ücretine hükmedilmesi, hesaplanan miktarın maktu ücretin altında kalması halinde maktu ücrete hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmemiştir.”

Sonuç Olarak

İtiraz Hakem Heyeti kararlarında istikrarlı olarak davacı taraf lehine hükmedilecek vekalet ücretlerinde 1/5’lik sınırlamanın uygulanamayacağı, bu düzenlemenin amacına da aykırı düşeceği, Yönetmelik ile getirilen bu düzenlemenin Kanun düzenlemesini bertaraf edemeyeceği, bu tür bir kabulün normlar hiyerarşisine de aykırı düşeceği ifade edilmektedir. Karar temyiz edilse bile icraya konulup (tehir-i icra hariç) tahsilat yapılabileceğinden, kesinlik sınırının üstündeki uyuşmazlıkta Yargıtay görüşü de önem arz edecektir. Kesinleşmeden icra hakkında detaylı bilgi için buraya, kesinlik sınırlarının kısmen kabul kısmen ret halinde değerlendirilmesi hakkında detaylı bilgi için buraya tıklayınız.

Ne var ki Yargıtay, yönetmelik ile getirilen sınırlamanın 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu madde 30/17 hükmü ile Avukatlık Kanunu ve Asgari Ücret Tarifesi madde 17/2 hükmünü ilga ettiğini kabul etmektedir. Sonuç olarak varılan nokta, itiraz hakem heyetleri davacı lehine tam vekalet ücretine hükmetmeye devam etmektedir. Uyuşmazlık konusu miktar temyizi kabil bir miktar ise temyiz edilebilecek ve Yargıtay tarafından tam vekalet ücreti kaldırılarak 1/5 oranında (maktu tutarın altına düşmemek kaydı ile) vekalet ücretine hükmedecektir.

Daha fazla bilgi, hukuki danışmanlık ve sorularınız için Whatsapp hattımızdan veya mail yoluyla bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. 02.12.2021

 

[1] Aynı yönde güncel kararlar için bkz.: Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 21.10.2021 tarihli, 2021/5182 E. -  2021/7306 K. sayılı kararı ; Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 19.10.2021 tarihli, 2021/4573 E. - 2021/7023 K. sayılı kararı ; Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 14.10.2021 tarihli, 2021/4757 E. - 2021/6892 K. sayılı kararı.

Ecenur Tuncel Uyanık

Av. Ecenur Tuncel Uyanık

Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayıtlı yetkili Marka Vekilidir. Marka Hukuku alanında çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.