Sigorta Tahkim Komisyonuna Hangi Hallerde Başvurulabilir?

1- Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvurulabilecek Haller

Sigorta tahkim komisyonuna başvuru yapılabilmesi için şu üç halden sadece birinin olması yeterlidir:

i. Aleyhine başvuru yapılacak kuruluşun sisteme üye olup olmadığına bakılmaksızın zorunlu sigortalardan kaynaklanan bir uyuşmazlık olmalı.

ii. İsteğe bağlı sigortalardan kaynaklanan uyuşmazlıklarda aleyhine başvuru yapılacak kuruluş (poliçe düzenleyicisi sigorta şirketi) tahkim sistemine üye olmalı ve üyelik tarihi başvuru konusu olay (riziko) öncesi olmalıdır.

iii. Güvence Hesabı aleyhine başvuru yapılıyor olmalıdır.

1.1. Zorunlu Sigortalardan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar

Zorunlu sigortalardan kaynaklanan uyuşmazlıklarda, poliçe düzenleyicisi sigorta şirketinin Komisyon’a üye olup olmadığı önem arz etmez. Uyuşmazlık konusu “olay” (riziko) 18.04.2013 tarihinden sonra meydana gelmişse Komisyon’un görev alanına giren bir uyuşmazlık mevcuttur.

Zorunlu sigortaların sık karşılaşılan örneklerini şöyle sıralamak mümkündür:

- Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası

- Zorunlu Deprem Sigortası (DASK)

- Karayolu Yolcu Taşımacılık Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası (Ferdi Koltuk Sigortası)

- Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası

- Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası

- Tüpgaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası

- Deniz Araçları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası

- Zorunlu Paket Tur Sigortası

Tahkim komisyonuna başvurmadan evvel, uyuşmazlık konusu sigorta poliçesini düzenleyen sigorta şirketine yazılı başvuru zorunlu olduğundan, başvuru sırasında poliçenin zorunlu sigorta kapsamında kalıp kalmadığı tespit edilecektir.

1.2. İsteğe Bağlı Sigortalardan Kaynaklanan Uyuşmazlıklar

Zorunlu sigorta kapsamında kalmayan sigorta poliçelerinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda ise iki önemli nokta vardır. Birincisi sigorta poliçesi düzenleyicisinin Komisyon’a üye olup olmadığı ve üyelik tarihi ile teminat konusu olayın gerçekleştiği tarihtir. Olay muhakkak üyelik tarihinden sonra gerçekleşmiş olmalıdır. Aksi halde Komisyon’a başvuru yapılamaz. Bu kapsamda isteğe bağlı sigortalardan kaynaklanan uyuşmazlıklarda şu siteden üye sigorta şirketlerine ve bunların üyelik tarihlerine bakılarak hareket edilmelidir. Tahkim komisyonuna başvuru için poliçede özel bir düzenleme bulunmasına gerek yoktur (5684 s. K. m.30).

İsteğe bağlı sigortaların neredeyse bir sınırı yoktur. Cep telefonu ekran kırılması teminatından, şifremi unuttum teminatına, konut sigortasından kaskoya kadar onlarca farklı türü bulunmaktadır. Bunların tamamı Komisyon’a üyelik ve üyelik tarihi bağlamında (bu şartlar yerine gelmişse) Komisyon’un görev alınana girer.

1.3. Güvence Hesabı Aleyhine Başvurularda

Güvence hesabına başvuru yapılmış olmasına rağmen başvuru süresi içerisinde (15 iş günü) cevaplandırılmamış, tamamen veya kısmen reddedilmiş ise Güvence Hesabı aleyhine Komisyon’a başvuru mümkündür. Güvence Hesabı hakkında bilgi almak için şu yazımızı okuyabilirsiniz.

2- Tahkim Komisyonuna Başvurmadan Evvel Sigorta Şirketine Başvuru Zorunluluğu

Sigorta tahkim komisyonuna başvuru öncesinde, aleyhine başvuru yapılacak poliçe düzenleyicisi sigorta şirketine yazılı başvuru yapmış olmak ve olumsuz veya kısmi olumsuz cevap almış olmak şarttır. Ayrıca başvuru evrakı ilgili şirkete tebliğ olduktan sonra başlayan 15 iş günü (Trafik ZMS’de bu süre 15 gün) içerisinde herhangi bir cevap verilmemiş olması da başvurunun reddi anlamına geleceğinden Komisyon’a başvuru mümkün hale gelir.

Sonuç Olarak

Sigorta Tahkim Komisyonu sistemi sigorta uyuşmazlıklarında değerli bir konumdadır. Komisyon’un faaliyet raporuna göre 31.12.2020 tarihine kadar toplam başvuru sayısı 530 bin civarındadır. Güvence Hesabı dahil üye sayısı aynı tarih itibari ile 47 iken bugün 49 şeklindedir. 2020 yılında yapılan 128 bin (2019’da 120 bin) başvurunun 6.240 tanesi sisteme üye olmayan sigorta şirketleri aleyhine yapılmıştır. Bu da başvurucuların en az % 5’inin “başvuru şartlarını” yeterince okumadan başvuru gerçekleştirdiğini gösterir. Yaklaşık 7 bin başvuru da başvuru şartları oluşmadığı için (büyük bir çoğunluğunun komisyona başvuru öncesi yazılı başvuru yapmadan doğrudan olduğu tahmin edilebilir) reddedilmiştir. Bu da % 5’lik bir kesimin de yazılı başvurunu bilmediği fikrini oluşturabilir. Rakamlar başvuru sayısının her geçen arttığını ve artacağını göstermektedir. Uygulamada yoğunluk itibariyle zorunlu mali sorumluluk (trafik) sigortasına ilişkin başvurular açık ara farkla (2019’da % 86, 2020’de % 89) ilk sıradadır.

Daha fazla bilgi, hukuki danışmanlık ve sorularınız için Whatsapp hattımızdan veya mail yoluyla bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. 29.11.2021

Av. Ecenur Tuncel Uyanık

Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayıtlı yetkili Marka Vekilidir. Marka Hukuku alanında çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.