Nişanın bozulması sebebiyle nişan hediyelerinin iadesi meselesi Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiştir. TMK. M.122’de getirilen düzenlemede: ‘Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir’ denilmektedir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki nişanlanma ‘evlenme vaadi’ olarak niteleyebileceğimiz bir aile huku sözleşmesidir. Her sözleşmede olduğu gibi, tarafların ayırt etme gücüne sahip olması gerekir.
Tarafların birbirlerinden hediyeleri geri isteyebilmesi için nişanın evlilik dışında bir sebeple sona ermesi gerekir. Tarafların kusurlu olup olmamasının önemi yoktur. Başka bir deyişle, taraflardan birinin verdiği hediyeleri geri isteyebilmesi için, hediyeyi isteyen tarafın nişanın bozulmasında kusurlu olmaması aranmaz. Mahkeme hediyeyi isteyen tarafın kusurlu davranışından dolayı nişanın bozulduğu, bu nedenle davasının red edilmesi gerektiği gibi bir savunmayı kabul edemez.
Nişan hediyesini isteyebilecek olanlar yalnızca nişanlanan kişiler değildir. Bu kişilerin anne babaları veya anne baba gibi davranan kişiler de hediyeleri isteyebilir. Dikkat edilmesi gereken husus ise hediyenin yalnızca nişanlı olan kişiden istenebileceğidir. Yani dava nişanlıdan başkasına karşı açılamaz. Örneğin; geleneklere göre nişanlı kişinin annesine verilmiş olan bir altın saatin iadesi için TMK m.122 kapsamında hediyenin iadesi davası açılamaz. Bu ancak başka bir dava olan sebepsiz zenginleşmeye konu olabilir.
Maddeden anlaşıldığı gibi alışılmışın dışındaki hediyeler geri istenebilir. Burada alışılmışın dışı kavramından ne anlaşılması gerektiğini Yargıtay kararlarında açıklamıştır. Buna göre hediyenin alışılmış sayılması için hediyelerin yöresel örf ve âdete göre verilen hediyelerden olması ve maddi değerinin de günün koşullarına göre fazla olmaması gerekir. Giymekle, kullanmakla eskiyen eşyalar alışılmış hediye sayılır. Bunlar geri istenemez. Nişan yüzüğü dışında kalan tüm altınlar, takılar ve ziynet eşyaları ise geri istenebilir.
Nişan hediyelerinin geri istenebilmesi için, davanın nişanın bozulmasından itibaren 1 yıl içinde açılması gerekir. Bu süreden sonra açılacak davalar reddedilir.
Daha fazla bilgi almak için
info@kutelhukuk.com üzerinden mail yolu ile, whatsapp hattından veya telefon numarası üzerinden iletişime geçebilirsiniz.