İki Kira Sözleşmesinden Hangisi Geçerli? Düşük Bedelli Kira Sözleşmesi Geçerli Midir?
1- İki Kira Sözleşmesinden Hangi Geçerli?
Uygulamada zaman zaman görüldüğü üzere kiracı ile kiraya veren arasında aynı tarihli veya duruma göre farklı tarihli iki farklı kira sözleşmesi yapılmakta, birine düşük bir bedel yazılarak bu sözleşme vergi dairesine bildirilmekte, diğerine gerçek kira bedeli yazılmakta ve bu sözleşmedeki rakam üzerinden kira ödemeleri yapılmaktadır. Taraflar arasında bu yönde muvazaalı bir işlem yapılmış olmasının vergi hukuku bakımından doğuracağı sonuçlar bu yazının konusu değildir.
Kiraya veren ile kiracı arasında ileride çıkacak olası uyuşmazlıklarda hangi sözleşmenin dikkate alınacağı Yargıtay’ın çeşitli kararlarında tartışılmış ve istikrarlı olarak ikinci sözleşmesinin (kira bedeli daha yüksek olan) dikkate alınması gerektiği ifade edilmiştir.
2- İki Kira Sözleşmesi Yargıtay Kararı
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 12.06.2019 tarihli, 2017/7634 E. - 2019/5336 K. sayılı kararı
Taraflar arasında aynı taşınmaz için düzenlenmiş 01.06.2012 başlangıç tarihli 5 yıl süreli, aylık 3.500 TL bedelli ve aylık 5.250 TL bedelli iki ayrı kira sözleşmesi bulunduğu ve sözleşmelerdeki imzaların taraflara ait olduğu uyuşmazlık konusu değildir.
Uyuşmazlık hangi sözleşmenin tarafların gerçek iradesine uygun olduğu hususundadır. Davalı, vergi ödemesi nedeniyle düşük bedelli sözleşmenin imzalandığını iddia etmektedir. Davacı, davalının dayandığı aylık 5.250 TL bedelli kira sözleşmesine karşı imza inkarında bulunmamıştır. Davacı-kiracının yüksek bedelli kira sözleşmesini imzalaması için geçerli bir nedeni olmadığı gözetildiğinde düşük bedelli sözleşmenin vergi dairesine ibraz için düzenlendiği ve muvazaalı olduğu anlaşılmaktadır. Tarafların gerçek iradesine uygun olarak düzenlendiği anlaşılan 5.250 TL bedelli kira sözleşmesi hükümleri uyarınca uyuşmazlığın çözümü gerekirken yazılı gerekçeyle 3.500 TL bedelli sözleşmeye değer verilerek hüküm kurulması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç Olarak
Görüldüğü üzere Yargıtay’ın konu hakkındaki görüşü tarafların asıl iradesine uygun olan sözleşmenin geçerli kabul edilmesinden yanadır. Tarafların gerçek iradesine uygun olmayan ve genellikle vergi dairesi olan üçüncü kişilere sunulmak amacıyla yapılan muvazaalı sözleşmelerin taraflar arasındaki ilişkide hüküm ifade etmemesi gerektiği kabul edilmiştir. Bu nedenle yüksek bedelli olan kira sözleşmesinin davaya veya icra takibine konu edilmesi halinde kiracının "düşük bedelli başka bir sözleşme daha var aramızda" şeklinde yapacağı savunmalar, yüksek bedelli olan kira sözleşmesini geçersiz kılmayacaktır.
Daha fazla bilgi, hukuki danışmanlık ve sorularınız için Whatsapp hattımızdan veya mail yoluyla bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. 26.10.2021
Av. Ecenur Tuncel Uyanık
Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayıtlı yetkili Marka Vekilidir. Marka Hukuku alanında çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.