Arabuluculuk Tutanak Aslının Sunulmaması - Yargıtay Uyuşmazlık Giderme Kararı

Giriş

Arabuluculuk tutanak aslının veya onaylı suretinin mahkemeye ıslak imzalı olarak sunulup sunulmaması; UYAP ortamı üzerinden e-imzalı olarak sunulan suretin yeterli görülüp görülmeyeceği konusu tartışmalara neden olmaktaydı. Yargıtay konuya ilişkin güncel ve son kararını uyuşmazlığın giderilmesi kararında açıkladı. Tutanak aslının ıslak imzalı olarak  veya UYAP ortamından tüm taraflarca imzalanmış aslınının sunulmasını zorunlu tutarak, UYAP ortamından tüm taraflarca imzalanmamış belgenin suret niteliğinde olduğunu ve aslını sunmak anlamına gelmeyeceğini karara bağladı.

 

Arabuluculuk Tutanak Aslı Sunulmak Zorunda - Antalya BAM Kararı

Antalya BAM 10. Hukuk Dairesi'nin 11/11/2019 tarihli ve 2019/2037 E. ve 2019/2110 K. Sayılı Kararı:

“İlk derece mahkemesi tarafından dava şartı yokluğu sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir. 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun dava şartı olarak arabuluculuğu düzenleyen 3/2.maddesinde “Davacı, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması hâlinde mahkemece davacıya, son tutanağın bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması gerektiği, aksi takdirde davanın usulden reddedileceği ihtarını içeren davetiye gönderilir. İhtarın gereği yerine getirilmez ise dava dilekçesi karşı tarafa tebliğe çıkarılmaksızın davanın usulden reddine karar verilir.” düzenlemesi getirilmiştir. Bu maddeyle öngürülen 1 haftalık kesin süre emredici niteliktedir. Mahkeme tarafından değiştirilemez. Dosya kapsamından yasa gereği yapılan ihtarat ve verilen 1 haftalık kesin süre içinde arabuluculuk tutanağının aslının veya arabulucu tarafından tasdik edilmiş suretinin dosyaya ibraz edilmediği anlaşılmaktadır. Bu itibarla davanın usulden reddine dair verilen karar yerindedir.” gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.

 

Arabuluculuk Tutanağının UYAP’tan Sunulması Yeterlidir - İstanbul BAM Kararı

İstanbul BAM 31. Hukuk Dairesi'nin 31/05.2018 tarihli ve 2019/1441 E., 2019/1299 K. Sayılı Kararı

“7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun "Dava şartı olarak arabuluculuk" hükümlerini düzenleyen 3.maddesinin ikinci fıkrasının "Davacı, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması hâlinde mahkemece davacıya, son tutanağın bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması gerektiği, aksi takdirde davanın usulden reddedileceği ihtarını içeren davetiye gönderilir. İhtarın gereği yerine getirilmez ise dava dilekçesi karşı tarafa tebliğe çıkarılmaksızın davanın usulden reddine karar verilir. Arabulucuya başvurulmadan dava açıldığının anlaşılması hâlinde herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilir." şeklindeki düzenlemesine göre, dava açılmadan önce arabulucuya hiç başvurulmamış olması dava şartı yokluğu sebebiyle davanın reddini gerektiren bir husus olup, arabulucuya başvurulmuş olmakla birlikte anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslının veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğinin mahkemece verilen kesin süre içinde sunulmamış olması ise davanın usulden reddi yaptırımına bağlanmıştır.

Somut olayda; İlk derece mahkemesi kararında, arabuluculuk tutanağının aslını sunması hususunda davacıya verilen bir haftalık süre içinde tutanak aslının sunulmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verildiği anlaşılmakta ise de; esasen arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın dava dilekçesine eklendiği, davanın UYAP üzerinden açıldığı, arabuluculuk faaliyetine ilişkin belgelere ve son tutanağa, herkese açık ve ulaşılabilir hale getirilen UYAP sistemi üzerinden erişebilmenin mümkün bulunduğu dikkate alındığında, yargılamaya devam olunarak taraf delilleri toplanıp davanın esasının incelenmesi gerekirken, son tutanak aslının sunulmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddi isabetli görülmemiştir.” gerekçesiyle davacı tarafın istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın davanın yeniden görülmesi için mahkemesine iadesine karar verilmiştir.

 

Arabuluculuk Tutanak Aslı Konusunda Uyuşmazlığın Giderilmesi Talebi - Antalya BAM Başkanlar Kurulu

Antalya BAM Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulu'nun 05/02/2020 tarihli ve 2020/1 Sayılı Kararı

“Açıklanan tüm bu nedenlerle 7036 sayılı Kanunun 3/2. maddesi gereğince arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorunda olduğu bahse konu tutanağın UYAP sisteminde görülebileceği, bu nedenle ıslak imza aranmaksızın UYAP sisteminden görülen tutanağın yeterli olacağı, dolayısıyla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi 2019/1441 Esas, 2019/1299 Karar sayılı kararına çoğunluk tarafından üstünlük tanınarak 7 üye tarafından oy çokluğuyla kabul edilmiş,

Ancak azınlık görüşü olarak, arabuluculuk tutanağının aslının veya arabulucu tarafından tasdik edilmiş suretinin dosyaya fiziken ibraz edilmesinin gerektiği 6 üye tarafından ileri sürülmüştür.

Dolayısıyla İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi 2019/1441 Esas, 2019/1299 Karar sayılı kararı ile Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi 2019/2037 Esas, 2019/2110 Karar sayılı kararı arasında tutanağın aslının dosyaya ıslak imzalı olarak yada UYAP sisteminden gönderilmesinin yeterli olup olmayacağı konuları yönünden uyuşmazlık bulunduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın giderilmesi için 5235 sayılı Kanunun 35/3. maddesi uyarınca Yargıtay ilgili Dairesine gönderilmesi uygun görülmüştür. …””

 

 

Yargıtay’ın Arabuluculuk Tutanak Aslı Hakkındaki Uyuşmazlık Giderme Kararı

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 17.06.2020 tarihli, 2020/932 E. Ve 2020/5773 K.

“Açıklanan nedenlerle; taraf veya vekillerinin 7036 sayılı Kanun’un 3/2. maddesi mucibince “arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini” elden veya UYAP sistemi üzerinden dosyaya ibraz etmemesi halinde, bu belgelere UYAP sistemi üzerinden erişebilme imkânının olmasının sonuca etkisinin bulunamayacağı cihetle, bu durumda davanın dava şartı yokluğunda usulden reddinin gerekeceği kabul edilmekle, uyuşmazlığın Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi’nin kararı doğrultusunda giderilmesine karar verilmiştir.

 

5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş Görev ve Yetkilerini Düzenleyen Kanun’un 35 inci maddesine dayalı olarak; taraf veya vekillerinin arabuluculuk son tutanak fotokopisinin/suretinin dosyaya sunmasının yeterli olmadığı, 7036 sayılı Kanun’un 3/2. maddesi mucibince bu tutanağın aslının veya onaylanmış bir örneğinin elden veya UYAP sistemi üzerinden dosya ibrazının gerektiğine ve uyuşmazlığın bu şekilde giderilmesine, 17.06.2020 günü oybirliği ile karar verildi.”

 

Tüm Taraflarca E-İmza ile İmzalanmış Arabuluculuk Tutanak Aslı UYAP Ortamından Sunulabilir

Arabuluculuk son tutanağının ıslak imzalı aslının veya hem davacı hem davalılar vekili tarafından ve arabulucu tarafından e-imza ile imzalanmış UDF formatındaki tutanak aslının UYAP ortamından sunulabileceği kabul edilmektedir.

 

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 14.09.2020 tarihli, 2020/5349 E. ve 2020/7421 K. 

"Somut olayda, İlk Derece Mahkemesince davacı vekiline Mahkememizce 01/10/2019 tarihli celsede verilen kesin süreye rağmen arabuluculuk son tutanağının aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış örneğini sunmamış olduğu belirtilerek davanın usulden reddine karar verilmiş ise de; davacı vekili tarafından 08.10.2019 tarihinde Uyap üzerinden arabuluculuk son tutanağının aslının dosyaya gönderildiği anlaşılmaktadır. İlk Derece Mahkemesince Uyap kayıtları dikkate alınmadan yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 14.09.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi." 

 

Sonuç Olarak

Arabuluculuk son tutanağının ıslak imzalı aslının veya onaylı suretinin mahkemeye sunulması zorunludur. UYAP ortamından sadece davacı vekilinin e-imzası ile sunulan suret yeterli görülmediği gibi mahkemeye de re’sen araştırma yükümlülüğü yüklenemeyeceği, mahkemenin UYAP entegrasyonu üzerinden arabuluculuk tutanak aslına ulaşması mümkün ise de mahkemeye bu yönde bir araştırma görevi yüklemenin HMK hükümlerine aykırı düştüğü belirtilmiştir. Bunun yanında arabuluculuk sürecine katılan arabulucu dahil tüm taraflarca e-imza ile imzalanmış olan tutanakların da asıl yerine geçtiği, bu şekilde UYAP ortamından sunulan tutanakların da kabul göreceği kabul edilmiştir. 

Av. Ecenur Tuncel Uyanık

Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayıtlı yetkili Marka Vekilidir. Marka Hukuku alanında çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.